استبداد (بیست درس از قرن بیستم)

تاریخ تکرار نمی‌شود، ولی درس می‌دهد.
در قرن بیستم، دموکراسی‌های اروپا به ورطه فاشیسم و نازیسم و کمونیسم سقوط کردند. تاریخ اروپای قرن بیستم نشان می‌دهد که جوامع ممکن است از هم بپاشند، دموکراسی‌ها ممکن است سرنگون شوند، نظام‌های اخلاقی ممکن است فرو بریزند، و انسان‌های عادی ممکن است خود را در موقعیت‌هایی تصور نکردنی بیابند.

تاریخ هم می‌تواند آگاهی بدهد و هم هشدار.
ما از اروپایی‌های قرن بیستم عاقل‌تر یا باهوش‌تر نیستیم که شاهد بودند مردم‌سالاری چطور تسلیمِ تمامیت‌خواهی شد. اما مزیتِ ما بر اروپایی‌های قرن بیستم آن است که می‌توانیم از تجربیاتِ آنها درس بگیریم تا در برابر پیشروی استبداد پایداری کنیم.